Greenwashing

Naarmate mensen over de hele wereld bewuster worden van het belang van hun dagelijkse keuzes en aankopen, worden ook veel bedrijven duurzamer in hun manier van werken om in de gunst te komen bij de consument. In theorie is dit een goede zaak, maar velen hebben simpelweg een façade van duurzaamheid opgehangen terwijl ze doorgaan met activiteiten die meer afval of broeikasgassen veroorzaken. Dit heet ‘greenwashing’, maar wat is het precies en hoe herken je bedrijven die zich ermee bezighouden?

Wat is greenwashing?

Greenwashing is wanneer een bedrijf of organisatie meer tijd en geld besteedt aan het promoten van zichzelf als duurzaam dan aan het daadwerkelijk minimaliseren van hun impact op het milieu. Het is een bedrieglijke reclamemethode om in de gunst te komen bij consumenten die ervoor kiezen om bedrijven te steunen die de planeet willen verbeteren. Greenwashing beslaat een waardevolle ruimte in de strijd tegen milieukwesties, zoals klimaatverandering, plastic oceaanvervuiling, luchtvervuiling en het wereldwijd uitsterven van soorten.

De term ‘greenwashing’ werd in 1986 bedacht door milieuactivist Jay Westerveld in een essay waarin hij de ironie bekritiseerde van de toenmalige ‘red de handdoek’-beweging in hotels. Hij merkte de enorme hoeveelheid afval op die hij in de rest van het hotel was tegengekomen, waar geen zichtbare tekenen waren van inspanningen om duurzamer te worden. Hij zei dat het hotel in plaats daarvan gewoon de kosten probeerde te verlagen door handdoeken niet zo vaak te hoeven wassen, maar door het op de markt te brengen als milieuvriendelijk.

Waarom doen bedrijven aan greenwashing?

Het is simpel: gezien worden als ethisch drijft de winstgevendheid. Uit een rapport van McKinsey blijkt dat Gen Z (mensen geboren tussen 1996 en 2010) meer geneigd zijn geld uit te geven aan bedrijven en merken die als ethisch worden beschouwd. Uit een ander rapport van Nielson’s Global Corporate Sustainability, bleek dat 66% van de consumenten meer zou uitgeven aan een product als het van een duurzaam merk komt. Dit stijgt tot 73% onder millennials. Bedrijven hebben daarom een financiële prikkel om maatschappelijk bewuster te zijn, of lijken dat in ieder geval te doen.

Een andere reden waarom bedrijven aan greenwashing doen, is echter veel minder verraderlijk: ze weten gewoon niet dat ze het doen. Veel bedrijven hebben gewoon niet de expertise om te weten wat echt gunstig is voor het milieu en wat niet. In Australië stapte een bedrijf over op het gebruik van “biologisch afbreekbaar” plastic, dat technisch gezien niet volledig degradeerde, maar in plaats daarvan in kleinere delen uiteenvalt, tenzij het wordt verwerkt in een vergister die speciaal is ontworpen om de voorwaarden voor biologische afbraak te creëren. Wat het bedrijf eigenlijk nodig had, was een composteerbare zak, iets heel anders. De waakhond voor consumentenzaken in het land legde hen zelfs een boete op om te stoppen met de verkoop van het product omdat het volledig vals was.

Het is zeer waarschijnlijk dat dit bedrijf milieuvriendelijk wilde zijn, maar werd betrapt vanwege hun gebrek aan onderzoek naar wat eigenlijk duurzame materialen zijn. Daarom is het zo belangrijk voor bedrijven om zinvol onderzoek te doen naar hoe ze duurzaam kunnen zijn en dit toe te passen op alle stadia van hun activiteiten, niet alleen wat consumenten zien.

Vraag vrijblijvend uw offerte aan!

Wat zijn voorbeelden van greenwashing?

Helaas zijn er veel voorbeelden van organisaties die zich bezighouden met greenwashing. Een klassiek voorbeeld is Volkswagen, die toegaf vals te spelen bij emissietests door verschillende voertuigen uit te rusten met een “defect” apparaat, software die kon detecteren wanneer het een emissietest onderging en de prestaties aanpaste om het emissieniveau te verlagen. Dit alles was terwijl het in marketingcampagnes de lage emissies en milieuvriendelijke kenmerken van zijn voertuigen prees. In werkelijkheid stootten deze motoren tot 40 keer de toegestane limiet voor stikstofoxideverontreinigende stoffen uit.

Een ander voorbeeld is de fossiele brandstofgigant BP, die hun naam veranderde in Beyond Petroleum en zonnepanelen op hun benzinestations plaatste, en vervolgens onder vuur kwam te liggen vanwege hun groene misleiding.

In 2018 bracht Nestlé een verklaring uit waarin stond dat het “ambities” had om zijn verpakkingen tegen 2025 100% recyclebaar of herbruikbaar te maken. Milieugroeperingen wezen hen er echter snel op dat het bedrijf geen duidelijke doelstellingen had vrijgegeven en bijbehorende tijdlijn. Greenpeace reageerde hierop door haar eigen verschroeiende verklaring vrij te geven, waarin het zei: “De verklaring van Nestlé over plastic verpakkingen bevat meer van dezelfde greenwashing-babystapjes om een crisis aan te pakken die het heeft veroorzaakt. Het zal niet zorgen voor een significante reductie van plastic voor eenmalig gebruik, en het stelt een ongelooflijk lage standaard als het grootste voedsel- en drankenbedrijf ter wereld.” In 2020 werd Nestlé, samen met Coca-Cola en PepsiCo, voor het derde jaar op rij uitgeroepen tot ’s werelds grootste plasticvervuilers.

De helft van het wegwerpplastic in de wereld is in de afgelopen 16 jaar geproduceerd en 91% van het wereldwijd geproduceerde plastic wordt niet gerecycled. Dit is de reden waarom bedrijven die beweren ‘herbruikbaar plastic’ te maken zo schadelijk zijn – we moeten minder plastic maken. Het is allemaal goed en wel om plastic te maken dat recyclebaar is, maar de bovenstaande statistieken laten zien dat dit zinloos is als dit plastic toch op een stortplaats belandt. Veel soorten plastic zijn moeilijk te recyclen, ofwel omdat landen niet over de benodigde machines beschikken of omdat mensen simpelweg niet de tijd en/of wil hebben om hun goederen te recyclen.

Maatregelen en verbeteringen

Gelukkig beginnen sommige landen hard op te treden tegen greenwash-marketing. In 2019 oordeelde het Noorse Consumentenautoriteit vorig jaar dat het snelle modemerk H&M werd onderzocht voor zijn zogenaamd ethische ‘Conscious’-collectie. H&M en andere fast fashion retailers staan erom bekend de vaagheid van groene terminologie uit te buiten om milieubewuster over te komen en meer kleding te verkopen. Dit is een probleem, want fast fashion is een van de grootste vervuilers ter wereld, met elk jaar meer dan £ 140 miljoen aan kleding die op vuilstortplaatsen belandt.

Hoe kun je greenwashing herkennen en voorkomen?

Pas op voor “pluizige taal”, woorden of termen zonder duidelijke betekenis (bijv. “milieuvriendelijk” of “duurzaam geproduceerd”).

Verklaringen van een bedrijf dat net iets groener is dan de rest, ook al is de rest behoorlijk verschrikkelijk (bijv. BP plaatst zonnepanelen op zijn tankstations en zegt dat het “werkt om duurzamer te zijn”).

Gevaarlijke producten “vergroenen” om het veilig te laten lijken (bijv. “milieuvriendelijke” sigaretten).

Gebruik van informatie die alleen een wetenschapper kan controleren of begrijpen, geen bewijs van een claim leveren, totaal verzonnen beweringen of gegevens als feit presenteren of het benadrukken van een klein groen attribuut wanneer al het andere alles behalve groen is.

Naast het letten op dit gedrag van bedrijven, zijn er ook enkele online tools en zoekmachines, zoals Project CECE en Ethical Made Easy, die je kunnen helpen om duurzame merken te vinden en om merken te vermijden die simpelweg doen alsof ze duurzaam zijn.

Tijd voor verandering

Het duurzame landschap van vandaag is niet zoals in de tijd van Jay Westerveld in de jaren 80 – we hebben de middelen om merken te onderzoeken. Consumenten hebben een enorme macht; we creëren het landschap waarin bedrijven opereren, dus waar ons geld naartoe gaat, gaat hun focus. We moeten er samen als consument voor zorgen dat deze focus richting duurzaamheid gericht word.

e-Fulfilment Hub helpt bedrijven en organisaties met verduurzamen. Door een groot distributienetwerk en sterke, hechte banden met partners uit verschillende takken van commerce maken wij duurzaam ondernemen mogelijk.